حال که نسیم رمضان کم کم به مشام میرسد بی مناسبت نیست که در بستان روایات معصومان علیهم السلام در باب روزه گشت و گزاری کنیم و روح و جان را با عطر خوشبوی کلمات دلنشین شان جلا دهیم.
حضرت علی(علیه السلام) فرموده اند: روزه ماه رمضان سپری است در برابر مجازات خدا.(نهج البلاغه، خطبه110) آن حضرت در حکمت عبادات می فرمایند: خداوند بندگانش را با نماز، زکات و تلاش در روزه داری حفظ کرده است تا اعضاء و جوارحش آرام و دیدگانش خاشع و جان و روان او فروتن و دل هایشان متواضع باشد. کبر و خودپسندی از آنان رخت بربندد چرا که در سجده بهترین جای صورت را به خاک مالیدن فروتنی آورد و گذاردن اعضای پر ارزش بر زمین اظهار کوچکی کردن است و روزه گرفتن و چسبیدن شکم به پشت عامل فروتنی است…به آثار عبادات بنگرید که چگونه شاخه های درخت کبر را در هم می شکند.(نهج البلاغه، خطبه 192)
امام مۆمنان تأکید فرموده اند: زکاة البدن الصیام؛( نهج البلاغه، حکمت 136) زکات بدن روزه داری است. آن حضرت روزه را آزمونی برای میزان اخلاص بندگان معرفی کرده اند.( نهج البلاغه، حکمت 252)
از امام باقر(علیه السلام) روایت شده است که پیامبر صلی الله علیه و آله به جابربن عبداللّه فرمودند: این ماه رمضان است که هر که روزاش را روزه بدارد و پاره ای از شبش را به عبادات بایستد و شکم و اندامش را از حرام بازدارد و زبانش را نگاه دارد، از گناهان خود بیرون می رود چنان که از ماه بیرون می رود، جابر گفت چه نیکوست این سخن که فرمودید، حضرت افزودند ولی چه سخت است این شرط هایی که کرده ام.
به راستی روزه صرفاً دست کشیدن از خوراک و آشامیدنی نیست بلکه خداوند آن را مانعی در برابر رفتار و گفتاری که روزه را باطل می کند قرار داده است، چه کم اند روزه داران و چه بسیارند آنان که گرسنگی بر خود روا می دارند
امام سجاد(علیه السلام) در فراز دعایی که هنگام دخول ماه مبارک رمضان زمزمه فرموده اند، یاد آور می شوند که: ستایش خدایی را که از آن طرف بهشت رضوان یکی را ماه خود یعنی ماه رمضان قرار داد، ماه روزه داری که ویژه اسلام است و روزه دار را پاک می کند و بندگان را از آلودگی ها می رهاند، ماه قیام اهل ایمان است و خدا در آن برای هدایت مردم و برهان اهل ایمان و تمییز حق از باطل، قرآن عظیم الشأن نازل کرد و بدین جهت ها فضیلت و شرافت این ماه را بر سایر ماهها پدیدار ساخت و به واسطه شرف و برتری و احترامات فراوان، اموری که در غیر این ماه حلال است، حرام گردید و برای روزه این ماه وقت (از سپیده صبح تا مغرب) معین شده و ایزد متعال ابداً تقدیم و تأخیر آن را اجازه نفرموده است، دیگر آن که شبی از شب های این ماه را بر هزار ماه برتری بخشیده و آن را شب قدر نام نهاده است که فرشتگان عالم بالا و روح اعظم به امر پروردگار جهان برای تعیین و تقدیر و تمامی امور قضای الهی با سلام و تحیّت و برکت تا طلوع فجر صبح از آسمان بر آن کس که مشیت ازلی خدا خواسته است فرود آمدند تا حکم مبرم و قضای حتمی الهی را انجام دهند. (صحیفه سجّادیّه، دعای 44، با استفاده از ترجمه حکیم میرزا مهدی الهی قمشه ای)
خداوند بندگانش را با نماز، زکات و تلاش در روزه داری حفظ کرده است تا اعضاء و جوارحش آرام و دیدگانش خاشع و جان و روان او فروتن و دل هایشان متواضع باشد. کبر و خودپسندی از آنان رخت بربندد چرا که در سجده بهترین جای صورت را به خاک مالیدن فروتنی آورد و گذاردن اعضای پر ارزش بر زمین اظهار کوچکی کردن است و روزه گرفتن و چسبیدن شکم به پشت عامل فروتنی است
شیخ طوسی با سند خود از محمد بن فضل بغدادی نقل می کند که گفت: به امام هادی(علیه السلام) نوشتم فدایت شوم ماه رمضان می آید و در دل انسان هوای زیارت امام حسین (علیه السلام) و زیارت پدر بزرگوار تو در کاظمین می افتد، آیا در وطن خود بماند و روزه بگیرد تا ماه رمضان به پایان برسد یا در این ماه مسافرت کند و افطار نماید؟ امام علیه السلام در پاسخ نوشتند: ماه رمضان از چنان فضیلت و اجری برخوردار است که هیچ ماهی چنین خصوصیتی ندارد پس چون فرا رسید به آن عمل شود.(تهذیب الاحکام، ج 2، ص110، حدیث 14، بحارالانوار، ج 100، ص 115، حدیث23)
امام حسن عسکری(علیه السلام) فرموده اند: هر کس ده ماه رمضان بطور متوالی روزه بگیرد وارد بهشت گردد.(خصال، شیخ صدوق، ص 445، حدیث 42؛ وسایل الشیعه، ج 7، ص 176)
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
