مرحوم علامه آیت الله حاج سید محمدحسین حسینی طهرانی(رض) در جلد سوم کتاب «امام شناسی» در ذیل بحثی با عنوان «صفات و نشانه هاى شیعه اهل البیت (ع)» با برشمردن خصوصیات شیعه، احادیثی را از امام صادق (ع) روایت می کند از منظر خواننگان گرامی می گذرد:
امام صادق فرمودند:
امیرالمؤمنین(ع) به قنبر فرمود: اى قنبر بشارت باد تو را و خوشحالى و سرور، سوگند به خدا که رسول خدا(ص) از دنیا رفت و بر امّتش غضبناک بود مگر بر شیعیان. آگاه باش براى هر چیزى عزّتى است و عزّت اسلام شیعه است، و براى هر چیزى ستون و تکیه گاهى است و تکیه گاه اسلام شیعه است، و براى هر چیزى نقطه اوج و بلندى اى است و اوج اسلام شیعه است، و از براى هر چیزى آقا و رئیسى است و رئیس مجالس، مجالس شیعه است، و براى هر چیزى شرفى است و شرف اسلام شیعه است، و براى هر چیزى پیشوائى است و پیشواى زمین ها زمینى است که در آن شیعه زیست مىکند.
علامه طهرانی با اشاره به احادیثی از امام صادق(ع) در مورد اوصاف شیعیان واقعی تأکید کرد:
امام صادق(ع) خطاب به شیعیان می فرمایند:
شما همیشه با کردار پسندیده و افعال شایسته زینت ما باشید به طورى که هر کس شما را ببیند و اخلاق ستوده شما را مشاهده کند به ما نزدیک گردد و هیچ گاه موجب بدنامى ما نشوید که به کردار زشت خود، مردم، ما را هم که معلّم شما هستیم، بد بدانند، و از دین خدا منحرف شوند.
امام صادق فرمودند:
امیرالمؤمنین(ع) به قنبر فرمود:
اى قنبر بشارت باد تو را و خوشحالى و سرور، سوگند به خدا که رسول خدا(ص) از دنیا رفت و بر امّتش غضبناک بود مگر بر شیعیان. آگاه باش براى هر چیزى عزّتى است و عزّت اسلام شیعه است، و براى هر چیزى ستون و تکیه گاهى است و تکیه گاه اسلام شیعه است، و براى هر چیزى نقطه اوج و بلندى اى است و اوج اسلام شیعه است، و از براى هر چیزى آقا و رئیسى است و رئیس مجالس، مجالس شیعه است، و براى هر چیزى شرفى است و شرف اسلام شیعه است، و براى هر چیزى پیشوائى است و پیشواى زمین ها زمینى است که در آن شیعه زیست مىکند.
علامه طهرانی می نویسد:
از «تفسیر عیاشى» از حضرت صادق(ع) روایت است که آن حضرت فرمود: انَّما شیعَتُنا اصْحابُ الاربعَة الاعیُنِ عَینٍ فِى الرَّأْسِ و عَینٍ فى القلبِ، الَا و الخلائِقُ کُلُّهمْ کذلِکَ، الّا انَّ اللهَ فَتَحَ ابصارَکُمْ و اعْمى ابصارَهُمْ. «شیعیان ما داراى چهار چشم هستند، دو چشم در سر، و دو چشم در دل. متوجّه باشید که همه بندگان خدا چنین اند لکن خدا چشم دل شما شیعیان را باز کرده و چشم دل دیگران را نابینا نموده است.»
و از «محاسن» برقى از حضرت صادق(ع) روایت است که:
انَّ لکُلِّ شَئىٍ جَوهَراً و جَوهًرُ وُلْدِ آدَمَ مُحَمَّدٌ صلّى الله علیه و آله و سلّم و نَحنُ وَ شِیعَتُنا.
«از براى هر چیزى حقیقت و جوهرى است و جوهر فرزندان آدم محمّد صلّى الله علیه و آله و سلّم است، و ما هستیم و شیعیان ما هستند.»
و نیز از «محاسن» از حضرت صادق (ع) روایت است که
به «فضیل بن یسار» که از خواصّ شیعیان و روات آن حضرت بود، فرمودند:
انْتُمْ و اللهِ نُورٌ فى ظُلُماتِ الارضِ.
«سوگند به خدا که شما [شیعیان] نور هستید در ظلمات زمین.».
و نیز از «محاسن» نقل است از «على بن عبد العزیز» از حضرت صادق (ع) که مىفرمود:
و اللهِ انّى لَاحِبُّ ریحَکُم وَ ارواحَکُم و رُؤیَتَکُمْ وَ زیارتَکُمْ، و انّى لَعَلى دینِ اللهِ و دینِ ملائکتِهِ فَاعینُوا عَلى ذلکَ بِوَرَعٍ، انَا فى المَدینَة بِمَنزِلَة الشُّعَیرَة [الشَّعْرَة] اتَقَلقَلُ حَتّى ارَى الرَّجُلَ مِنکُم فَاستَریحَ الَیْهِ.
« سوگند به خدا که من بوى شما را دوست دارم، و ارواح شما را دوست دارم، و زیارت و دیدار شما را دوست دارم، و حقّاً که من بر دین خدا و دین فرشتگان خدا هستم، اى شیعیان، شما مرا بر این دین یارى کنید. من در تمام مدینه مانند یک دانه جو تک و تنها هستم، در تمام مدینه حرکت مى کنم تا یکى از شما را ببینم و با ملاقات و دیدار او استراحت خاطر برایم حاصل شود.»
و از «قرب الاسناد» حمیرى روایت است که حضرت امام جعفر صادق (ع) فرمودند:
امتَحِنُوا شیعَتَنا عِندَ مَواقیتِ الصَّلاة کَیفَ مُحافَظَتُهُم عَلَیْها، وَ الى اسرارِنا کَیْفَ حِفْظُهُمْ لَها عِنْدَ عَدُوِّنا، وَ الى امْوالِهِمْ کَیْفَ مُواساتُهُمْ لِاخْوانِهِمْ فیها.
«شیعیان ما را در اوّل وقت هاى نماز امتحان کنید که چگونه است مراقبت و محافظت آنها بر آن اوقات، و دیگر آنکه چگونه اسرار ما را در نزد دشمنان ما حفظ می کنند، و دیگر آنکه مواساتشان در اموال خود با برادران دینى آنها چگونه است.»
و از «امالى» شیخ طوسى روایت است با سند متّصل خود از سلیمان بن مهران قالَ
: دَخَلتُ عَلَى الصّادِقِ جَعفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عِنْدَهُ نَفَرٌ مِنَ الشَّیعَة وَ هُوَ یَقُولُ: معاشِرَ الشِّیعَة کُونُوا لَنا زَیْناً وَ لا تَکُونُوا عَلَیْنا شَیناً، قُولُوا لِلّناسِ حُسناً وَ احْفَظُوا السِنَتَکُمْ وَ کُفُّوها عَنِ الفضُولِ وَ قُبْحِ الْقَوْلِ.
سلیمان بن مهران اعْمَش گوید:
«من بر حضرت جعفر بن محمد امام صادق (ع) وارد شدم و در نزد آن حضرت جماعتى از شیعیان بودند و آن حضرت به آنها مى فرمود: اى جماعت شیعه! شما همیشه با کردار پسندیده و افعال شایسته زینت ما باشید به طورى که هر کس شما را ببیند و اخلاق ستوده شما را مشاهده کند به ما نزدیک گردد، و تحسین و تمجید نماید. و هیچ گاه موجب بدنامى ما نشوید که به کردار زشت خود، مردم، ما را هم که معلّم شما هستیم، بد بدانند، و از دین خدا منحرف شوند. زبان هاى خود را از گفتار بیجا و بى فائده حفظ کنید، و از افشاى سرّ خوددارى نمائید، و از زیاده گوئى و کلام زشت و طَعن و سَبّ و شتم و لَمْز و هَمْز جلوگیرى کنید».
و از کتاب «مشکاة» با سند خود از مِهزَم روایت است که مى‌گوید:
دَخَلتُ عَلى ابى عَبدِاللهِ علیه السّلام فذکَرْتُ الشّیعَة فَقالَ: یا مِهزَمُ انَّمَا الشَّیَعة مَن لا یَعْدُو سَمعَهُ صَوتُهُ، وَ لا شَجَنُهُ بَدَنَهُ، وَ لا یُحِبُّ لَنا مُبغِضاً، وَ لا یُبغِضُ لَنا مُحِبّاً، و لا یُجالِسُ لَنا غالِیا، وَ لَا یَهِرَّ هَریرَ الْکَلْبِ، وَ لا یَطْمَعُ طَمَعَ الْغُرابِ، وَ لا یَسْأَلُ النّاسَ وَ انْ ماتَ جُوعاً، الْمُتَنَحِّى عَنِ النّاسِ، الْخَفِىُّ عَنْهُمْ، وَ انِ اخْتَلَفَتْ بِهِمُ الدّارُ لَمْ تَخْتَلِفُ اقاویلُهُمْ، انْ غابُوا لَمْ یُفْقَدُوا وَ انْ حَضَرُوا لَمْ یُؤْبَهْ بِهِمْ، وَ انْ خَطَبُوا لَمْ یُزَوَّجُوا، یَخرُجُونَ مِنَ الدُّنْیا وَ حَوائِجُهُمْ فى صُدُورِهِمْ، انْ لَقُوا مُؤْمِناً اکْرَمُوهُ، وَ ان لَقُوا کافِراً هَجَرُوهُ، وَ انْ اتاهُمْ ذُو حاجُة رَحِمُوهُ، وَ فِى امْوالِهِمْ یَتَواسَوْنَ.
ثُمَّ قالَ: یا مِهْزَمُ قالَ جَدّى رَسُولُ اللهِ صلّى الله علیه و آله و سلّم لِعَلِىّ رِضْوانُ اللهِ عَلَیْهِ: یا عَلِىُّ کَذَبَ مَنْ زَعَمَ انَّهُ یُحِبُّنى وَ لا یُحِبُّکَ، انَا مَدینَة الْعِلْمِ وَ انْتَ الْبابُ، وَ مِنْ ایْنَ تُؤْتَى الْمَدینَة الّا مِنْ بابِها.
مِهزَم می‌گوید:
«بر حضرت امام جعفر صادق(ع) وارد شدم و سخن از شیعه به میان آوردم. حضرت فرمود: اى مهزم شیعه آن کسى است که صدایش از گوشش تجاوز نکند (کنایه از آنکه با مردم به تندى و خشونت سخن نگوید)، و غصّه و تعب او از بدنش نگذرد، (کنایه از آنکه بار و اندوه خود را بر دیگران تحمیل نکند)، و دشمن ما را دوست و دوست ما را دشمن نگیرد، و با افرادى که درباره ما غلوّ مى کنند مجالست ننماید، و مانند سگ صداى خود را بلند نکند، و مانند کلاغ در جمع آورى مال طمع نورزد، و از مردم چیزى نطلبد گرچه از گرسنگى بمیرد، و از مردم غافل و دنیاپسند دورى کند، و گفتار همه آنان یکى باشد گرچه در مکان هاى مختلف زندگى کنند، (و مردمى بى سر و صدا و بى هوا و آشوب به طورى که) اگر غائب شوند کسى سراغ آنها را نگیرد، و اگر حضور داشته باشند کسى به آنها التفات نکند، و چون زن خواهند، به آنها ندهند، از دنیا خارج شوند و حاجت هاى آنان در سینه هاشان باشد، اگر با مؤمنى برخورد کنند او را گرامى دارند، و اگر با کافرى ملاقات کنند از او دورى گزینند، و اگر حاجتمندى بدانها روى آورد او را مورد رحمت خود قرار دهند، و در اموال خود بین برادران ایمانى خود مواسات کنند.
سپس حضرت فرمود:
اى مهزم جدّ من رسول خدا(ص) به علىّ بن ابى طالب (ع) فرمود: اى على دروغ مى گوید کسى که مى پندارد مرا دوست دارد و تو را دوست نداشته باشد. من شهر علم هستم و تو درِ آن شهرى، و از کجا مى توان داخل در شهر شد بدون ورود از در آن؟!».
و از «کافى» با سند خود از مفضّل روایت است که:
قالَ قالَ ابُوعَبْدِالله علیه السّلام: ایّاکَ وَ السِّفلَة فَانَّما شیعَة عَلِىّ مَنْ عَفَّ بَطْنُهُ وَ فَرْجُهُ، وَ اشْتَدَّ جِهادَهَ، وَ عِمَل لِخالِقِهِ، وَ رَجا ثَوابَهُ وَ خافَ عِقابَهُ، فَاذا رَأَیْتَ اولئِکَ فَاولئِکَ شیعَة جَعْفَرٍ.
مفضّل مى‌گوید که حضرت صادق (ع) به من گفتند:
«با مردم پست و رذل منشین، شیعه على کسى است که شکم و فرج خود را حفظ کند و از عفّت خارج نشود، و جهادش در راه خدا شدید باشد، و کارهاى خود را براى خدا انجام دهد، و به ثواب او امیدوار، و از عذاب او ترسان باشد. اگر جماعتى را دیدى که این صفات در آنها بود بدان که آنها شیعه جعفر بن محمّد هستند».
