پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: خداوند برای هر کتابی سروری قرار داده و برای هر آفریده ای سالاری، قرآن سرور کتب آسمانی و ماه رمضان سرور ماهها و شب قدر سالار شب ها می باشد، فردوس سرور اماکن بهشت و خانه کعبه سالار بقعه های زمین، جبرئیل سالار فرشتگان، من سرور پیامبران و علی سرور اوصیاء و حسن و حسین سرور جوانان بهشتی می باشند.
امام صادق (علیه السلام) به این نکته اشاره دارند که رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: روزه سپر و پوششی است از آفت های دنیا و مانع عذاب آخرت است، پس هرگاه قصد روزه کردی، نیّت کن که به روزه خود نفس را از خواهش های آن بازداری و همت و اندیشه را از پیروی شیاطین جدا کنی و نفس خود را (از جهت ارتکاب گناهان) به منزله بیمار فرض کن، همان گونه که بیمار جسمانی به امید بهبودی میل به خوردنی و آشامیدنی نمی کند تو نیز با عمل روزه و به برکت آن هرلحظه امید و انتظار شفای بیماری عصیان و گناهان را داشته باش و باطن خود را از هر تیرگی، غفلت و ظلمتی که تو را از معنای اخلاص برای خدا خالی و جدا می سازد پاک کن.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: خدای تعالی می فرماید: روزه برای من و مختص به من است و من ثواب درخور آن را خواهم داد و روزه خواهش نفس و شهوت طبع را می میراند و در آن صفا و جلای دل و پاکی اعضاء و جوارح و آبادانی ظاهر و باطن است و موجب شکرگزاری بر نعمت های الهی و نیکی و احسان به فقیران است و باعث افزونی تضرّع و خشوع و نرمی دل و گریه و پناه بردن به خداست و سبب شکستن شهوت و سبکی حساب قیامت و دوچندان شدن حسنات است و فواید روزه بی شمار است. ( جامع السعادات، مولی مهدی نراقی، فصل 109(درجات روزه)، ص 476ـ 475؛مصباح الشریعه، باب بیستم و مستدرک الوسایل، ج اول، ص590 ـ 589)
رمضان ماه صبر است و پاداش صبر بهشت خواهد بود، ماه مواسات است و در آن روزی مۆمن افزایش می یابد
خاتم پیامبران حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) درباره اهمیت مقام روزه داران در درگاه حضرت احدیت فرموده اند: شب اوّل ماه رمضان خداوند متعال به فرشتگان فرمان می دهد بهشت را برای روزه داران امّت محمد (صلی الله علیه و آله) مهیا کنید، درهای دوزخ را بر این روزه داران ببندید و تا پایان ماه باز نکنید و به جبرئیل هم فرمان می دهد به زمین فرودآی و راه نفوذ شیاطین را بر امّت محمد ببند تا نتوانند ایمان و روزه آنان را فاسد کنند.( بحار الانوار، ج96، ص255)
امام علی (علیه السلام) فرموده اند: از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) پرسیدند چکار کنیم تا شیطان از ما دور شود، پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: روزه روی شیطان را سیاه می کند.( بحار الانوار، ج96، ص255) همچنین آن حضرت تأکید فرموده اند: روزه بگیرید تا سالم شوید.( بحار الانوار، ج96، ص255)
سلمان فارسی از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) نقل کرده است که عربی از آن حضرت مطالب بسیاری را پرسید که پیامبر (صلی الله علیه و آله) در پاسخ وی این موضوع را مطرح فرمودند: خداوند برای هر کتابی سروری قرار داده و برای هر آفریده ای سالاری، قرآن سرور کتب آسمانی و ماه رمضان سرور ماهها و شب قدر سالار شب ها می باشد، فردوس سرور اماکن بهشت و خانه کعبه سالار بقعه های زمین، جبرئیل سالار فرشتگان، من سرور پیامبران و علی سرور اوصیاء و حسن و حسین سرور جوانان بهشتی می باشند.( بحار الانوار، ج40، ص54)
آن مصطفای پیامبران رمضان را ماه برکت و انابه به پیشگاه خداوند و ماه توبه، آمرزش و مغفرت و آزادی از آتش دوزخ معرفی کرده اند و نیز افزوده اند: رمضان ماه صبر است و پاداش صبر بهشت خواهد بود، ماه مواسات است و در آن روزی مۆمن افزایش می یابد. (بحار الانوار، ج96، ص 340ـ342)
نفس خود را (از جهت ارتکاب گناهان) به منزله بیمار فرض کن، همان گونه که بیمار جسمانی به امید بهبودی میل به خوردنی و آشامیدنی نمی کند تو نیز با عمل روزه و به برکت آن هرلحظه امید و انتظار شفای بیماری عصیان و گناهان را داشته باش و باطن خود را از هر تیرگی، غفلت و ظلمتی که تو را از معنای اخلاص برای خدا خالی و جدا می سازد پاک کن
امیرمۆمنان علی(علیه السلام) می فرمایند: پیامبر گرامی در آخرین جمعه ماه شعبان المعظم برای ما خطبه ای ایراد فرمودند و در آن مژده فرا رسیدن ماه مبارک رمضان را داده و مقام و جایگاه این ماه عظیم را برای ما تشریح فرمودند. در فرازی از این خطبه آمده است:
«ای مردم همانا ماه خدا با برکت و رحمت به شما روی آورده، ماهی که نزد خدا برترین ماه هاست و روزهایش برترین روزها و شب هایش برترین شب ها و ساعتش برترین ساعت هاست، ماهی است که در آن به میهمانی خدا دعوت شده اید و بدین سبب مورد تکریم الهی قرار گرفته اید. نفس هایتان در آن تسبیح خدا و خوابتان در آن عبادت است و اعمال شما در این ماه پذیرفته و دعاهایتان مستجاب است. پس با نیت های صادق و دل های پاک از خدا بخواهید که شما را در این ماه به روزه داری و خواندن قرآن کریم موفق گرداند. به درستی که شقی و دور از سعادت کسی است که در این ماه بزرگ از آمرزش الهی محروم ماند. با گرسنگی و تشنگی خود در این ماه گرسنگی و تشنگی روز قیامت را به یاد آورید. بر فقیران و درماندگان خود صدقه دهید و بزرگان خود را احترام کنید و با کودکان مهربان باشید، با خویشاوندتان رفت و آمد کنید و پیوند برقرار سازید و زبانتان را (از گفتار بیهوده) نگاهدارید.» (متن کامل این خطبه در بحارالانوار، ج96 و اقبال الاعمال سید بن طاووس آمده است)
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
